Samochody
Nazewnictwo
Słowo samochód utrwaliło się w języku polskim jeszcze w czasach II Rzeczypospolitej, kiedy to zostało wybrane, w drodze konkursu, na słowo określające automobil. Termin samochód pochodzi od słów sam i chód, a więc określa pojazd samodzielnie się poruszający, czyli z własnym napędem. Spośród innych, branych pod uwagę słów, można wspomnieć określenie samojedź.
Historia
W 1870 roku Austriak Siegfried Marcus skonstruował, nienadający się do powszechnego użytku, prototyp pojazdu mechanicznego z benzynowym silnikiem o zapłonie iskrowym. Z kolei inny konstruktor, Niemiec Carl Benz, zbudował swój trzykołowy automobil w roku 1885 (w 1886 uzyskał patent). W tych samych latach prace w dziedzinie silników spalinowych oraz pojazdów napędzanych takimi silnikami prowadzili wspólnie Wilhelm Maybach i Gottlieb Daimler. Nie wiadomo jednak dokładnie, kto, jako pierwszy, skonstruował zastosowany do napędu samochodów silnik o spalaniu wewnętrznym.
Napęd
Napęd samochodu stanowi silnik. Najczęściej wykorzystywanym w samochodach typem silnika jest silnik spalinowy tłokowy. Produkowane są również samochody wyposażone jedynie w silnik elektryczny, czyli samochody elektryczne. Innym rodzajem napędu stosowanym w samochodzie jest napęd hybrydowy, będący połączeniem silnika spalinowego i silnika elektrycznego.
Źródło energii
Niezbędnym elementem samochodu jest źródło energii, wymagane przez silnik do jego działania.
W przypadku zastosowania silnika spalinowego źródłem energii może być:
- paliwo ciekłe, np. benzyna lub olej napędowy;
- paliwo gazowe w stanie ciekłym, np. LPG lub LNG;
- paliwo gazowe sprężone, np. CNG.
W przypadku zastosowania silnika elektrycznego źródłem energii może być:
- akumulator elektryczny,
- superkondensator grafenowy,
- ogniwo paliwowe.
Podział samochodów
W poniższej tabeli zamieszczono przeglądowy spis popularnych typów i rodzajów współcześnie produkowanych samochodów, wraz z przykładami i/lub zdjęciami przykładowymi.
| Podział pojazdów samochodowych | |||
|---|---|---|---|
| Typ samochodu | Rodzaj samochodu | Przykład | Zdjęcie |
| Samochody osobowe | Samochody sportowe | Arrinera Hussarya GT |  |
| Samochody miejskie | Fiat 500 |  | |
| Samochody luksusowe | Mercedes-Benz W222 |  | |
| Samochody sportowo-użytkowe | Lexus RX |  | |
| Samochody kempingowe | Adria Vision |  | |
| Samochody terenowe | Honker |  | |
| Samochody dostawcze | Iveco Daily |  | |
| Samochody ciężarowe | Ciężarowe samochody dostawcze | Star S2000 |  |
| Ciężarowe samochody terenowe | Ural-4320 |  | |
| Ciągniki siodłowe | Scania R420 |  | |
| Ciągniki balastowe | Tatra T813 6x6 |  | |
| Autobusy | Solaris InterUrbino 12 |  | |
| Samochody specjalne | Samochody opancerzone | Dzik (samochód) |  |
| Pożarowozy | E-ONE, Ford |  | |
| Żurawie samochodowe | Hydros T-351 Stalowa Wola |  | |
| Ambulanse | Fiat Ducato (AMZ-Kutno) |  | |
| Samochody asenizacyjne | Jelcz |  | |
| Śmieciarki | MAN TGA 28.350 |  | |
| Zamiatarki | Zamiatarka na podwoziu MAZ |  | |
| Pługopiaskarki | Pługopiaskarka na podwoziu samochodu Mitsubishi Fuso |  | |
| Radiowozy | Ford Crown Victoria |  | |
| Wywrotki | Jelcz 640 |  | |
| Betoniarki | Betoniarka na bazie Tatra 815 |  | |
| Samochody mogące poruszać się także po torach kolejowych | Samochód ratownictwa technicznego Star |  | |
Elementy budowy samochodu
- nadwozie: nadwozie samonośne • płyta podłogowa
- elementy zewnętrzne nadwozia: karoseria • błotnik • drzwi • pokrywa komory silnika • chłodnica samochodowa, maskownica (potocznie: grill lub atrapa) • listwy boczne • zderzak • hak • dach • szyberdach • dach lamelowy • lusterka boczne • szyby • szyby podgrzewane • wycieraczki • spryskiwacze • deflektor wiatrowy • spoiler
- elementy wnętrza: deska rozdzielcza • tablica rozdzielcza • przełączniki i regulatory • poduszka powietrzna • kierownica • fotele • pasy bezpieczeństwa • lusterko wsteczne
- podwozie: rama samochodu
- układ napędowy i układ przeniesienia napędu: sprzęgło • skrzynia biegów • reduktor terenowy • skrzynia rozdzielacza • wał napędowy • most napędowy • oś • półoś • piasta koła • koło • obręcz koła • opona • opona bezdętkowa • dętka • wentyl • pedał przyspieszenia • pedał sprzęgła
- układ hamulcowy: hamulec roboczy • pompa hamulcowa • wspomaganie • przewody hamulcowe • tarcza hamulcowa • bęben hamulcowy • klocki hamulcowe • hamulec awaryjny • zwalniacz
- układ kierowniczy: kierownica samochodu • kolumna kierownicy • wspomaganie kierownicy • przekładnia kierownicza • drążki • tempomat
- zawieszenie: amortyzator • sprężyna • resor • kolumna McPhersona • stabilizator • wahacz
- silnik: tłok • pierścienie tłokowe • korbowód • wał korbowy • głowica silnika • zawór • wałek rozrządu • blok silnika • tuleja cylindrowa • turbosprężarka • łożysko • koło zamachowe • uszczelniacz
- układy silnika spalinowego: chłodzenia • doładowania • rozruchowy • rozrządu • smarowania • wtryskowy • wydechowy • zapłonowy • zasilający
- inne układy:
- instalacja elektryczna: alternator • prądnica • regulator napięcia • akumulator • układ wysokiego napięcia • świeca zapłonowa • świeca żarowa • stacyjka • sygnał dźwiękowy (potocznie: klakson) • oświetlenie • światła sygnalizacyjne • kierunkowskaz
- elementy mające wpływ na bezpieczeństwo:
- bierne: pasy bezpieczeństwa • napinacze pasów • poduszka powietrzna • kurtyna powietrzna • zagłówki • wzmocnienia boczne • strefy kontrolowanego zgniotu • klatka bezpieczeństwa • łamana kolumna kierownicy • szyby hartowane • szyby klejone • bezpieczne zderzaki • układy odcinające dopływ paliwa
- czynne: ABS • ASR • ESP • napęd na cztery koła
Samochód w mieście
Badania ruchu wskazują, że samochód w mieście spędza ok. 95% czasu na parkingu, będąc w użyciu zaledwie przez 5% swojego życia.
Istnieją badania, według których w dowolnie wybranym momencie dnia na Manhattanie prawie 1/3 kierowców krąży w poszukiwaniu miejsca do zaparkowania, na Brooklynie ten współczynnik wynosi 45%[3]. Donald Shoup przeprowadził pomiary na obszarze 15 przecznic w Los Angeles. Okazało się, że przeciętny kierowca musiał przejechać pół mili (ok. 800 metrów) w poszukiwaniu miejsca. Tylko w badanym rejonie łącznie kierowcy przejeżdżali bezużytecznie 950 000 mil (ok. 1,5 miliona kilometrów). „Jeśli takie wyniki osiągamy w jednej niewielkiej dzielnicy biznesowej, wyobraźmy sobie, jakie są skumulowane konsekwencje takiego bezowocnego jeżdżenia w skali kraju” – napisał Shoup.
Darmowe miejsca parkingowe w USA wymagają dopłat w wysokości 500 miliardów dolarów rocznie, co oznacza, że na każdego dolara wydanego przez kierowców na samochód pozostali obywatele muszą dopłacić pięćdziesiąt centów na miejsca parkingowe.
Samochód a środowisko
Zdaniem Gary’ego Fullera zanieczyszczenia generowane przez samochody odpowiadają w dużych miastach za około 1/4 zgonów spowodowanych pyłem PM2,5. Obok pyłu występuje dwutlenek azotu, substancja, która znalazła się w centrum skandalu wokół fałszowania testów przez Volkswagena i ma podobny wpływ na ludzi.
W badaniu z 2011 r. porównano środki transportu biorąc przy tym pod uwagę środowiskowy koszt ich produkcji oraz użytkowania. W przypadku rowerów uwzględniono też dodatkowy wydatek energetyczny samych użytkowników w postaci spalonych kalorii. Według obliczeń emisja na każdy kilometr pokonany samochodem to 271 gramów CO2 na kilometr na osobę (np. u pasażerów autobusów jest to 101 gramów na kilometr na pasażera, a rowerzystów 21 gramów).
Komentarze
Prześlij komentarz